Reisverslag: 10 daagse reis door Gambia

Onze lokale vrienden, onze gidsen voor deze reis, bieden ons een ongeëvenaarde lokale ervaring en delen graag hun diepgaande kennis over hun land.

Bereid je voor op een authentieke, onvergetelijke reiservaring zoals je die nergens anders zult vinden!

Dag 1: de reisdag en aankomst in Kololi - Oud & Nieuw 2021-2022

01.30, wat een tijd! Maar klaarwakker en ready to go! Op naar Gambia, oftewel ‘The Smiling Coast Of Africa’! Onze lieve (schoon)moeder brengt ons naar Schiphol, wat een held op dit tijdstip! Dankjewel! 07.00 vliegen we en we hebben er enorm veel zin in! We vieren oud en nieuw aankomende nacht in Gambia! Hoe leuk is dat!?

13.00 uur lokale tijd (in NL 14.00 uur) aangekomen op Banjul Airport. We hebben een prima vlucht gehad. Snel door de douane en snel de koffer te pakken., Het ging vlot, dat is fijn! De reis van Banjul naar Kololi is pakweg 15 km maar hierover hebben wij ongeveer 45 minuten gedaan. Bomvolle straten! En overal golfplaten huisjes, duidelijk veel armoede! En tóch zwaaien en lachen de mensen allemaal zo vriendelijk naar je! Wat opvalt is dat er echt overal rotzooi en plastic ligt! Zonde!

Aangekomen in het hotel worden we hartelijk ontvangen door Lamin, de elektricien die ons hulp aanbiedt om voor een 'friendly price' local tours en guide te regelen. Dat klinkt als muziek in de oren, hij heeft het over een meer ‘local experience’. Wij gaan deze keer liever voor een echte authentiekere ervaring!

Vanavond is er live muziek en ze zijn nu druk met de voorbereidingen van vanavond het buffet. Luxe is hier ver te zoeken, spulletjes zijn oud en versleten, maar dat maakt me écht helemáál niks uit!  Iedereen is hier zó vriendelijk! We zijn in Nederland maar vreselijk verwend, en we hebben echt veel te veel (onzin)! Als je ziet waar mensen het hier mee moeten doen dan schaam je je bijna voor de luxe die je zelf hebt. Althans, ik...! Dat realiseerde ik me op de weg naar het hotel al. En dan staan er een stel Hollandse zeurderige gasten bij aankomst al om het een en ander te mopperen. Hoe durven ze! En zo onbeschoft! Dan denk ik rot toch op verwende l*llo's. Ik erger me dood, maar ik hou vandaag toch maar eens wijs m’n mond.

Bij het bestellen van de lunch in het hotel moest de serveerster 3x terugkomen met de mededeling dat e.e.a. (brood,pizza, burgers) allemaal op was. alles wordt zo met een glimlach gebracht dat je rustig wat anders kiest en automatisch zelf ook moet glimlachen. Het geeft allemaal helemaal niks! Ik snap nu de zin 'The Smiling Coast Of Africa' geloof ik al, haha!

Na de lunch kwamen er een boel apen bij het hotel. Wij zijn helemaal blij! Jackpot! Kan gelijk mijn nieuwe camera uittesten! En er waren 2 soorten apen. We zijn compleet in ons element!

Er is dan toch niet heel veel te doen morgen verwacht ik.In de avond gezellig gedineerd met andere Hollandse tafelgasten, waarvan er een, je zal het niet geloven, gewoon uit de de wijk naast ons in onze eigen woonplaats kwam! Kleine wereld! Even vuurwerk gekeken, er werden wat pijlen afgeschoten, een doosje vol. Dat was vrij snel afgelopen, maar het voelde erg lief. Op naar bed, het was een lange dag! Happy New Year!

Wat water gekocht, nootjes en bananen mee en let's go! Na heel wat aapjes kijken (en voeren) een wandeling door het park gemaakt. De aapjes zijn heel zachtaardig en pakken alles zacht aan. Eigenlijk moet je dit natuurlijk niet promoten, maar hier is dit heel normaal. Bij het hotel is het overigens absoluut verboden! Van de pinda's worden ze geloof ik ook een beetje horny want we kregen een uitgebreide p*rnoshow van 2 franjeaapjes! My god.. die gezichten, ook echt net mensen! Intens, hahaha!  Maar genieten deden ze duidelijk wel...!

Chiara ogen dicht! Dit is 18+! Het is leuk met Abduli, hij is erg aardig en weet van alles. Hij heeft verteld wat de Baobab boom is en vertelde dat ze met de poeder om de vrucht lekkere juice maken. Dat ga ik straks even uitproberen want ik wil wel weten hoe smaakt.. Ook vertelde hij dat veel mensen in Gambia erg arm zijn en dan het ziekenhuis niet kunnen betalen. Wat ze dan doen is dat de oudste man van de familie het bos in wordt gestuurd om een speciale boom te kappen waarbij de wortels genezende werking zouden hebben. Ze laten de oudste man gaan omdat deze de wijste zou zijn en dan geen verkeerde (giftige) wortels zou meenemen. Nou ben ik natuurlijk de naam van de betreffende boom wel weer vergeten, maar het was een leuk verhaal. Ook vertelde Abduli over 'jungle juice'. Als de sap van de palm vrucht de eerste dag wordt getapt is het nog palmsap. Laat je dit een nacht staan gaat het fermenteren en heb je de volgende dag alcohol, ofwel in dit geval; palmwine! Staat nog op de bucketlist dus om te proeven!

Dag 3 Roundtrip West Gambia 

Tijd om op pad te gaan! We gaan vandaag langs verschillende toffe stops! Let the trip begin!

Doorgelopen door een klein parkje waar we onderweg een enorme boom tegen kwamen. Vroeger tussen de boom deden ze besnijdenissen (op de plek waar we op de foto staan) De 'geopereerden' bleven dan voor 2 maanden in het bos en leerden ze respect en discipline. De boom is meer dan 500 jaar oud! Heftig wel!

Even doorgelopen kwamen we bij een stukje land waar de vrouwen aan het werk waren (verbouwen van groenten) en uiteindelijk komen we bij de krokodillen. Mooie beesten! Mannetjes eten vaak de baby's op en zijn kleiner dan de vrouwtjes. Ook hebben ze meerdere schutkleuren. De vrouwtjes zijn groter en 1 kleur.

De kleine landkrabben laten ze voor de apen. Als aapjes krabben willen vangen doen ze hun lange staart in het holletje, en dan knijpt de krab ze. Dan trekken ze hun staart terug en kunnen ze ze opeten. Auw! Ze moeten er wat voor over hebben om een hapje te eten! Naast de oesters aan de mangrovetakken worden op de zandbank kokkels en mosselen opgegraven. Ook deze zijn voor de verkoop. Van de oesterschelpen maken ze witte verf en calcium voor kippenvoer. Witte verf maken ze door de schelpen twee dagen lang te laten branden. Dan blijft er een wit poeder over wat wordt gemixt met water en zout. Niks gaat verloren. Er is een flinke diversiteit aan vogels bij de mangrove en we hebben het geluk er een paar goed op de foto te krijgen. Wederom ben ik erg blij met mijn nieuwe camera! Als kers op de taart lag er een zoutwater krokodil aan de oever te rusten! Yeahh wildlife!! Deze was een stúk groter (en wild) vergeleken de kroko's van de pool. 

Stop 4: Woodcarving factory & Paradise beach

Na de boottrip doorgegaan naar de woodcarving factory. Prachtig spul maken ze, maar ik was blij dat we er weer weggingen. Ieder winkeltje wil natuurlijk zijn spul laten zien en verkopen, hoe vriendelijk ook, maar ik heb zo'n moeite met keer op keer iedereen afwijzen dat ik hier weinig plezier aan beleef. Ik raak er maar gestresst van. Het liefst koop ik alles, maar ja, waar laat ik het!?! Gelukkig gaan we verder! Door Brikama en allerlei andere dorpjes gereden om naar Paradise beach te gaan..!

Dag 4: Makasutu

Om 08.30 waren wij, na een prima ontbijtje weer klaar om op avontuur te gaan. Vandaag op het programma; Makasutu! Na een klein uurtje rijden met wat tussenstops voor de gids en de chauffeur aangekomen bij Makasutu Cultural Forrest. Hier wachtten we bij een bandje op de gids. Deze jongens hebben vrolijk liedjes gezongen met onze namen er in verwerkt. Hartstikke grappig natuurlijk (even fooien, haha het hoort er bij)

Eerst van camp 1 naar camp 2 gewandeld. Op camp 2 was een uitkijktoren die mooi uitzicht gaf over de mangrove, waar we vervolgens ook een boottochtje overheen maakten. Ook hier verzamelen de vrouwen oesters langs de takken, en bij vloed worden netten uitgegooid om te vissen.

In 1992 hebben ze 75 putten geplaatst in het park om de bomen water te geven (toen ze nieuwe bomen plantten als zijnde eco-project) De putten zijn nu meer een souvenir uit die tijd en hieruit drinken bavianen vers water. De jonge bomen die inmiddels ouder zijn redden nu zichzelf met regenwater. Ook hadden ze eucalyptusbomen geplaatst maar die namen zoveel water op dat de omliggende bomen te weinig kregen, dus daar hebben ze er maar een paar van laten staan. Ook hebben we een boom gezien waar ze die schorsen maskers van maken. Fun fact: termieten hopen zijn zo diep als dat ze hoog zijn. Als ze grote gaten hebben is het een verlaten hoop en is hun koningin dood en zijn de werkers verhuisd.

We hebben in een palmboom geklommen en jungle juice uit de palm gedronken (geen gefermenteerde. Het gaat van 1% naar 45% alcohol in 24u) En toen... ZAGEN WE BAVIANEN!! Wel 300+ leven er hier! Wat een enorme groep! Ze kwamen ons in enorme getalen voorbij! Grote, kleine, moeders, dikke grote leiders.. wow, wow, wow!

Ze zijn wel aardig agressief aangelegd dus enige afstand gehouden, maar wel fantastische foto's kunnen nemen! Wat een dag!

Op de terugweg nog even een tussenstop gemaakt bij de electricity-company. In Gambia betaal je stroom bijvoorbeeld per week. Dat haal je bij een loket, dan krijg je een ticket en de code zet je in de meterkast zodat je voor de tijd dat je stroom gekocht hebt stroom hebt. Verzekering/belasting van de auto gaat ook anders. Dat betaal je en dan krijg je een sticker op je auto ruit dat de politie bij de controlepost kan zien dat je betaald hebt.

Aangekomen bij het strand even een fruitsalade naar binnen gewerkt want intussen hadden wij wel trek! Nou, en beter als dit wordt het niet!! Lekker samen koken .. ooooohh wat lekker!! Samen met Mussu, Didi en Kuta gekookt voor iedereen! Met zn alle samen gegeten! ZO GEZELLIG! Onze Gambiaanse vrienden aten allemaal met hun handen uit 1 pan, dat is gebruikelijk, maar wij kregen wel borden. Stiekem wel fijn maar ergens voelt het alsof ze ons op de troon zette omdat iedereen (20man) op onze kosten gegeten had. Dat heeft ons welgeteld 15 euro gekost... voor onze begrippen niks.. We zijn blij dat we mensen blij gemaakt hebben! Dat kunnen we nog wel een keer doen misschien als ze het leuk vinden! Een vrouw vertelde dat ze al een jaar geen kip gehad had en dat ze zich door ons zo verwend voelde. Iedereen was heel dankbaar voor het eten. Zo lief, maar de dankbaarheid is geheel wederzijds! Het samen koken, kletsen en de gezelligheid is onbetaalbaar! Op naar het hotel! Godsgruwels wat moest ik nodig! Dat ging maar net goed! Daarna besloten eerst te gaan pinnen en dan nog wat te eten (althans, Chiara want voor haar was het eten veeeeel te pittig). Pinnen bleek zo goed als onmogelijk! We zijn ruim een uur op zoek geweest naar een pinautomaat die cash had! De Senegambia Strip af gegaan uiteindelijk en de wijken in (een beetje spannend wel met zoveel geld) Wat een stofhappen is dat! Eindstand hebben we net genoeg gepint om de aankomende 2 dagen de trip naar oost Gambia te betalen en een klein beetje 'zakgeld' (na 15 pinautomaten te hebben getest)

Morgen nog maar even zien of we ergens kunnen stoppen voor wat extra geld, want ja, dat zullen we zeker nodig hebben! Morgenvroeg om 05.00 op om naar Oost Gambia te gaan. 300km verderop, waar we in ieder geval twee dagen blijven, voor het geen waar we ons het meest op verheugd heb; nijlpaarden en chimpansees spotten! En Georgetown, de Stone Cirkels van Wassau en Kunte Kinteh Island bezoeken! 

Dit zijn begraafplaatsen die ze van de 5e tot de 15e eeuw gebruikten, net zo iets als de Stonehenge. Dit laten ze ook zien in het kleine aansluitende museumgebouw. In 1962 hebben ze opgravingen gedaan in de cirkels en vonden overblijfselen van mensen en hun eigendommen uit die tijd. Ze zeggen dat wanneer je een steen op de graven legt al je wensen uitkomen. Voor het idee hebben wij dit ook maar gedaan! Wie weet? Ook is er een cirkel met een boom erin waar regelmatig licht verschijnt. Dit is van veraf te zien maar wanneer je dichterbij komt verdwijnt het. Ze zeggen dat dit een geest is. Het licht wordt heel vaak waargenomen. Spannend verhaal wel! Op het Gambiaanse 50 Dalasi (geld) biljet staan de Stonecirkels ook afgebeeld. Na het bezoek aan de Stonecirkels gaan we naar onze Guesthouse. Prima kamers, voor begrippen hier geloof ik ook super luxe! De kamers zijn erg ruim. De handdoeken ruiken heerlijk fris en het water is zo warm of koud als dat de zon het maakt. (Met andere woorden; tussen de middag had ik warm water want toen stond de zon op de leidingen en in de avond met douchen was het ijskoud).

Stop 2: Janjanbureh (Georgetown)

De tweede stop van vandaag is Georgetown ofwel Janjanbureh. Heftig uurtje! Ik kon mijn huilen niet inhouden. Ik vind dit zó vreselijk! Het  breekt mn hart. We werden rondgeleid rond de oude slavenhuizen. Een gids laat ons eerst in een oud slavenhuis en vertelt hier over. Het is +/- 1,50 meter hoog en heeft pak hem beet 150 m2 aan oppervlakte. Hier werden elke week 200-300 slaven in gestopt, onder de vloer van de slavenmeesters. Ze werden geketend aan handen, voeten en nek. Er was 1 drinkput waar alleen water in stond bij hoogtij. Eten werd van bovenaf door een gat gedropt. Het was een strijd om de sterkste. Na een week werden ze verkocht. Althans de paar tientallen die nog in leven waren. Je moest tussen de 50-100 kg wegen anders werd je meteen al aan de krokodillen en nijlpaarden gevoerd. De overlevende kregen één kans op vrijheid. Ze moesten naar een boom redden en deze aantikken. Als dat gelukt was werd je een 'vrije slaaf'. Je werd alleen wel door tig slavenmeesters beschoten en ze lieten de waakhonden op je los voordat je bij de boom kon komen. Áls het ze al lukten om de boom te raken werd er 'free slave' in hun lijf gebrand. Deze slaven konden dan alsnog werken voor de slavenmeesters en zij werden dan de mensen die onder de vloer de nare klussen moest doen met zijn ex mede-slaven. Geen geen blanke die daar voet binnen zette tussen alle boze slaven natuurlijk. Als een slaaf ongehoorzaam was werd die aan de muur geketend met zware ketenen of met een ander naar apparaat. Deze periode gaat zo’n 200 jaar door in de 16e en 17e eeuw. Je kan je na dit verhaal wel voorstellen dat ik in tranen was toch?! Compleet emotioneel. De gids ging zelf in een van de ketenen staan en zei 'maak maar een foto'. Het ging er natuurlijk om dat hij uitlegde hoe het werkte, maar ik voelde me er vreselijk bij. Ik kreeg plaatsvervangende diepe schaamte voor alles wat er in het verleden gebeurd is. Dit greep me écht aan! Als laatst kregen we nog een rondleiding over de oude slavenmarkt en door het dorp, met wederom verdrietige historie. 

Na een boottocht van ongeveer 3 uur kwamen we weer terug op Kuntaur waar wederom die lieve kinderen op ons wachtten en ons begroetten. Elk kind wilde een vinger van onze handen! Schatjes! Moe maar zó voldaan kwamen we terug bij de guesthouse waar we lekker (eindelijk) wat gegeten hebben. Vervolgens een koude douche en nog even de socials bijwerken onder het genot van een biertje. Op tijd naar bed en morgen naar Kunta Kinteh!

Dag 6: Kunta Kinteh Island

Vanmorgen gaan we op de weg terug naar het hotel via Kunta Kintah Island. Oftewel 'Slave-Island'. Onderweg heeft onze chauffeur (Mighty) nog even flínk ruzie staan maken met de politie over een een of andere registratie die niet goed zou zijn. Corrupte politie die hij flink vervloekte! Hij kwam tierend en tetterend de auto in, nog een minuut of 10 na tierend, maar hij had het wel geregeld. Klasse!

Verderop nog een flínke slippartij voor een enorm hoge drempel. En dat met onze doorgezakte slappe vering! Alle koppies tegen het dak en 10 minuten de geur van verbrand rubber en olie in de auto. Over het stofhappen nog niet eens gesproken! Verder een prima chauffeur hoor! ;-) Bij aankomst in Juffureh eerst een bezoek gebracht aan Kunta Kinteh Island. Hierbij werd het verhaal verteld uit de tijd van de slavernij en waar het eiland voor gebruikt werd. Eerst heette het eiland St. Andrews island, later St. James Island en in 2011 kreeg het de naam Kunta Kinteh Island, vernoemd naar de opstandige slaaf uit Roots. Per twee weken kwamen er ongeveer 200 a 300 slaven op het eiland om naar Amerika te worden gezonden, en vanuit daar weer naar plekken in Europa.

We kregen een rondleiding door de restanten van het fort. De kruitkamer, de cel waar de lastige sterke slaven werden opgesloten en uitgehongerd met minimaal water en eten door het ronde raam, zodat ze niet meer de kracht hadden om te vechten. De waterreservoirs/kamer waar het stilstaand regenwater was voor de slaven, waar ze uiteraard ziek van werden omdat er enorme bacteriegroei was.

Dag 7: Abuko Nature Reserve

Op naar Abuko Nature Reserve. Vandaag een half dagje wat doen en verder lekker even rustig aan! We hebben een wandeling door het park gemaakt en bij de opvang van geredde bavianen en hyena's gekeken. Ook hadden ze een landschildpad van 150jr oud in de shelter. De opvangdieren zijn weggehaald bij mensen die ze als huisdieren hielden. Hier in de shelter worden dus ook bavianen (ze zijn nogal agressief) opgevangen en als ze groot zijn en zichzelf meer kunnen redden, worden ze overgeplaatst naar Kiang West. Vriendelijke dieren die zichzelf wel in het wild redden, bijvoorbeeld andere aapjes, worden losgelaten in het park om vrij te zijn. De hyena's blijven in de shelter in Abuko. Na de tour weer lekker op het strand bij de fruitladies 'gestrand'. Didi doet de haren van Chiara en wij een beetje chillen. Helemaal fijn, en vanmiddag verder even niks meer op de planning!

Zo dankbaar dat Abduli ons voor kon laten kruipen!! Anders was het nog rennen en proppen om de ferry te kunnen pakken en als je hem mist kan je weer énorm lang wachten (gaat om uren) Moe maar voldaan keren we weer terug bij het strand. Morgen gaan we nog voor iedereen koken. Althans, wij sponsoren het weer, zíj koken lekker! Wij doen dit graag als dank voor alles!

Dag 9: De laatste volle dag

Vandaag geen tour. We hebben rustig opgestaan en ontbeten om vervolgens nog even lol te maken in Bijilo. Het blijft toch wel erg leuk om ze te voeren en dat ze op je schouder zitten te smekken (hoe slecht dit ook eigenlijk is). In de middag in het hotel geluncht en de elektricien (waar we uiteindelijk geen tour meer mee gedaan hebben) heeft Chiara haar bril gerepareerd (daar was een schroef uit). Daarna nog even gepingpongd. Chiara tegen de pool-medewerker. Ze werd steeds beter!

Daarna naar het strand gegaan waar Musu al begonnen was met het koken! Een review geschreven voor Abduli. Ouderwets met pen en papier in het Nederlands en in het Engels. Dat stopt bij in zijn boekje. Zo lief. I like the old-fashion way! Hij was zó happydepeppy! Schatje ook! Chiara heeft Kuta en Musu een tas met kleding en slippers gegeven. De inhoud van de koffer toch maar achtergelaten! Zij hebben het harder nodig dan wij! Daar waren ze heel blij mee! Heerlijk met z'n alle gegeten! Heerlijke domoda! Dat had Chiara gekozen. Wederom met alle dames en heren gegeten (heren apart, Abduli wel bij ons) En daarna heeft Musu bij Chiara de haren een deel opnieuw gevlochten want er zat een stukje los omdat een elastiekje geknapt was. Ook hebben we nog samen pindakoekjes gemaakt. Super easy. Kook honing goed heet in een pan, gooi er pinda's doorheen, laat dit wat afkoelen (het was alsnog heet!) en maak er rondjes van (ze hadden hier handige vormpjes voor maar dat kan ook op een andere manier denk ik).

Vervolgens kregen we een hele grote zak met koekjes mee voor thuis! Lekkerrrrr! Helaas, het was, na een lekker sapje van Abdul, tijd om afscheid te nemen van onze lieve Gambiaanse vrienden! Ofwel family from different mothers, zoals Abduli zei, en Kuta is onze adoptiemoeder geworden haha ze heeft ons immers onze namen gegeven en ze is zo'n lekker moederlijk mens. Alle mensen zijn zo lief! Ik zal ze nooit vergeten!